Privacy van je kinderen: wat deel je wél en wat niet

“Privacy van je kinderen: wat deel je wél en wat niet op social media?” is door Marion Middendorp geschreven voor Peuteren.nl.

Het is tegenwoordig heel gewoon om een foto te maken van je kind en die te delen met vrienden en familie. Een grappige uitspraak, een eerste schooldag of een vrolijke vakantiekiek: we willen de mooie momenten vastleggen en laten zien. Maar waar we vaak niet bij stilstaan, is dat een foto op social media niet alleen bij opa, oma en vrienden terechtkomt. Het internet vergeet niet, en foto’s kunnen eindeloos gekopieerd, gedeeld en bewaard worden. Daarmee is de privacy van je kind kwetsbaar, terwijl zij zelf nog geen stem hebben in de keuze om wel of niet zichtbaar te zijn. Juist dat maakt het belangrijk om bewust na te denken over wat je wel en niet deelt.

Sharenting: wanneer ouders te veel delen

Er is zelfs een woord ontstaan voor het fenomeen: sharenting. Ouders die structureel foto’s, filmpjes en verhalen over hun kinderen delen op social media. Soms meerdere keren per dag, soms zelfs met gevoelige details zoals namen van school, vriendjes of medische situaties. Wat voor ouders voelt als een onschuldig dagboek, kan voor kinderen later een last zijn. Want stel dat jouw kind die foto in een gek kostuum terugziet op de middelbare school? Of dat een gênante uitspraak door klasgenootjes wordt opgepikt? Wat nu onschuldig lijkt, kan later leiden tot schaamte of zelfs pesten.

Kinderen hebben niet om zichtbaarheid gevraagd

Wat we vaak vergeten, is dat kinderen geen bewuste keuze maken in dit proces. Zij zijn simpelweg aanwezig en worden gefilmd of gefotografeerd. Ze hebben geen idee dat hun afbeelding later misschien nog steeds rondzwerft op internet. Net zoals jij waarschijnlijk liever niet wilt dat iemand jouw vakantiefoto van tien jaar geleden nog steeds overal rondstuurt, zo hebben ook kinderen recht op een vorm van privacy en anonimiteit. De vraag is dus: moeten ouders de digitale erfenis van hun kinderen bepalen, of zouden we ze daar later zelf in moeten laten kiezen?

De rol van influencers en hun kinderen

Een speciale categorie binnen dit onderwerp zijn de influencers. Steeds vaker zien we gezinnen waarin jonge kinderen dagelijks op beeld verschijnen in vlogs, reels of blogs. Soms spelen kinderen zelfs de hoofdrol in reclamecampagnes of samenwerkingen met merken. Het levert clicks en inkomsten op, maar roept ook ethische vragen op. Want hoeveel ruimte krijgt het kind om zichzelf te zijn als er altijd een camera op hem of haar gericht staat? En hoe veilig is het als duizenden of zelfs miljoenen vreemden hun gezicht kennen, hun slaapkamer zien of weten welke school ze bezoeken? Kinderen groeien zo op met het idee dat privacy niet bestaat, terwijl dat juist een basisrecht is.

Langetermijngevolgen: meer dan je denkt

Het effect van constant gefilmd en gedeeld worden, reikt verder dan we vaak beseffen. Onderzoek laat zien dat kinderen die veelvuldig online verschijnen, moeite kunnen krijgen met het ontwikkelen van een eigen identiteit. Hun beeldvorming wordt immers al voor hen ingevuld: ze zijn “het grappige kind uit de vlog” of “het meisje van die schattige dansfilmpjes”. Bovendien kunnen foto’s of video’s uit hun jeugd op latere leeftijd ongewenst terugkeren in sollicitatieprocedures, relaties of vriendschappen. Waar wij als volwassenen nog enigszins kunnen kiezen wat we delen, is dat voor kinderen niet het geval.

Hoe kun je wél veilig delen?

Dat betekent niet dat je helemaal geen foto’s meer zou mogen plaatsen, maar het vraagt wel om zorgvuldigheid. Overweeg bijvoorbeeld om je social media-accounts af te schermen en alleen toegankelijk te maken voor een kleine groep familie of vrienden. Plaats geen herkenbare details zoals de naam van de school, het adres of andere gegevens die misbruikt kunnen worden. En denk na of een foto ook later nog oké voelt voor je kind. Zou jij het zelf prettig vinden als zo’n beeld van jou online stond? Zo ja, dan is het waarschijnlijk veilig genoeg.

Grenzen aangeven als ouder

Tot slot is het goed om je als ouder bewust te zijn van de balans. Jij bepaalt nu wat je deelt, maar je kind groeit op en krijgt uiteindelijk zelf een stem. Neem het serieus wanneer je kind aangeeft niet gefotografeerd te willen worden of liever geen filmpje online ziet verschijnen. Respect voor die grenzen leert je kind dat hun gevoelens er mogen zijn, en dat privacy belangrijk is. Daarmee geef je niet alleen bescherming in het nu, maar ook een waardevolle les voor de toekomst.