Zonnebank en zwangerschap: is het veilig?

“Zonnebank en zwangerschap: is het veilig?” is door Marion Middendorp geschreven voor Peuteren.nl.

Wanneer je zwanger bent, verandert er van alles in je lichaam. Je hormonen staan op scherp, je huid reageert anders dan je gewend bent en je temperatuurhuishouding verandert. Veel vrouwen hebben daarom vragen over activiteiten die ze eerder als vanzelfsprekend zagen, zoals het pakken van een zonnebankje. Misschien deed je dat altijd voor een ontspannen moment voor jezelf, of om een gezonde teint te krijgen voordat het mooi weer werd. Maar kan dat nog nu je een kindje onder je hart draagt? Het antwoord is niet zwart-wit. Er zijn zeker aandachtspunten waar je op moet letten, en het is goed om na te gaan wat er in je lichaam gebeurt onder invloed van warmte en UV-straling.

UV-A en UV-B

Onder de zonnebank word je huid blootgesteld aan UV-A en UV-B straling. Deze straling zorgt ervoor dat je bruin wordt, maar kan ook het risico op huidveroudering en huidbeschadiging vergroten. Tijdens de zwangerschap reageert de huid sneller en gevoeliger dan anders, onder invloed van hormonen zoals oestrogeen en progesteron. Dat betekent dat je eerder vlekjes, roodheid of irritaties kunt ontwikkelen. Een bekend voorbeeld hiervan is het zogenaamde zwangerschapsmasker (melasma): donkere pigmentvlekjes op het gezicht die kunnen ontstaan door zon- of zonnebankblootstelling. En wanneer ze eenmaal zijn ontstaan, kunnen ze moeilijk weer verdwijnen. Daarom adviseren veel verloskundigen en dermatologen om extra voorzichtig te zijn met UV tijdens de zwangerschap.

Lichaamstemperatuur

Naast de invloed op je huid is er nog iets belangrijks: je lichaamstemperatuur. Onder de zonnebank kan die snel stijgen. Tijdens de zwangerschap is het beter om grote temperatuurstijgingen te vermijden, vooral in het eerste trimester. Je lichaam werkt al hard genoeg om je kindje te beschermen, en oververhitting kan het deze taak moeilijker maken. Denk aan situaties zoals in een hete sauna of een warm bubbelbad; ook daarbij wordt geadviseerd om het rustig aan te doen. Als je ervoor kiest om tóch onder de zonnebank te gaan, zorg dan dat je sessie kort is, de temperatuur niet te hoog staat en je goed kunt voelen of je lichaam te warm wordt. Zodra je je licht benauwd, duizelig of te warm voelt, is het belangrijk om meteen te stoppen.

Ontspannen gevoel

Sommige vrouwen voelen zich juist heel prettig bij het warme, ontspannen gevoel van de zonnebank. Dat is begrijpelijk. Zeker tijdens de zwangerschap kan zo’n momentje voor jezelf heel welkom zijn. Maar misschien is het goed om te kijken naar andere manieren om die ontspanning te vinden. Denk aan een fijne wandeling in het licht van de ochtendzon, waarbij je meteen wat natuurlijke vitamine D mee pakt. Of een rustige middag met een warm voetenbad en een zachte massageolie. Je hoeft het bruiningsmoment niet helemaal los te laten: er bestaan tegenwoordig ook zeer natuurlijke zelfbruiners, die je huid een mooie gloed geven zonder UV-belasting. Veel merken zijn bovendien veilig te gebruiken tijdens de zwangerschap.

Vitamine D

Vitamine D speelt ook een rol in de overweging. Sommige mensen gebruiken de zonnebank omdat ze het idee hebben dat het gezond is voor hun vitamine D-waarde. Maar de straling in zonnebanken is meestal anders samengesteld dan zonlicht en levert minder vitamine D op dan je denkt. Bovendien kun je vitamine D veilig en verantwoord binnenkrijgen via supplementen die speciaal geschikt zijn voor zwangeren. Je verloskundige kan je daarbij adviseren. Dit is vaak veiliger en betrouwbaarder dan UV-straling, zeker als je huid extra gevoelig reageert door de zwangerschap.

Zonnebankcrème

Als je tóch besluit om onder de zonnebank te gaan, zijn er een paar dingen waar je extra op kunt letten. Smeer altijd een zonnebankcrème die de huid verzorgt, maar let op: deze beschermt niet tegen alle schadelijke effecten van UV. Houd de sessie kort (bijvoorbeeld vijf tot acht minuten), zorg dat je goed drinkt en stop onmiddellijk als je je niet goed voelt. Leg eventueel een handdoek tussen de lampen en je buik, zodat het daar niet te warm wordt. Maar bedenk ook dat je huidpigment tijdens de zwangerschap anders reageert: het risico op pigmentvlekken blijft aanwezig, zelfs als je voorzichtig bent.

Het is helemaal oké om vragen te hebben, en het is ook oké om je gewoontes aan te passen tijdens deze bijzondere periode. Het belangrijkste is dat je luistert naar je lichaam en je niet forceert. Mocht je twijfelen, bespreek het dan met je verloskundige; die kan met je meedenken en advies geven dat past bij jouw situatie. Zwanger zijn is een tijd van verandering, maar vooral een tijd van groei. En soms begint die groei bij het even stilstaan.