Voorliggende placenta (placenta previa) tijdens zwangerschap

“Voorliggende placenta of placenta previa” is door Marion Middendorp geschreven voor Peuteren.nl

Tijdens de zwangerschap verandert je lichaam op een wonderlijke manier. Je kindje groeit, je baarmoeder rekt op en de placenta zorgt ervoor dat je baby alles krijgt wat hij nodig heeft. In de meeste gevallen nestelt de placenta zich hoog in de baarmoederwand. Toch komt het soms voor dat hij lager ligt dan gebruikelijk. We spreken dan van een voorliggende placenta, of met de medische term: placenta previa. Dit betekent dat de placenta deels of volledig de baarmoedermond bedekt. Op zichzelf klinkt dat misschien onschuldig, maar deze ligging kan wel gevolgen hebben voor de zwangerschap en de bevalling. Het is goed om te weten wat het inhoudt, zodat je begrijpt waarom je misschien extra controles krijgt en soms andere keuzes moet maken rond de bevalling.

Hoe ontstaat een voorliggende placenta?

Een placenta kiest zelf geen plekje, maar hecht zich daar waar de bevruchte eicel zich in de baarmoederwand innestelt. Dat gebeurt vaak hoog, maar soms ook lager. Bij de 12-wekenecho of zeker bij de 20-wekenecho wordt de ligging van de placenta standaard bekeken. Wanneer blijkt dat hij laag ligt, kan dat even schrikken zijn. Toch is er vaak nog geen reden tot zorg. Omdat de baarmoeder tijdens de zwangerschap blijft groeien en uitrekken, wordt de placenta meestal als het ware mee omhoog getrokken. In de meeste gevallen verandert de ligging vanzelf en is er later niets meer aan de hand. Alleen wanneer de placenta in de loop van de zwangerschap écht voor de baarmoedermond blijft liggen, spreken we van een blijvende voorliggende placenta.

Mogelijke klachten en risico’s

Een laag liggende placenta geeft lang niet altijd klachten. Soms merk je er helemaal niets van en ontdek je het alleen via de echo. In andere gevallen kunnen er bloedingen optreden, vooral in de tweede helft van de zwangerschap. Dit kan heel spannend en soms ook verontrustend zijn, maar het komt vaker voor dan je misschien denkt. Bloedingen ontstaan doordat de baarmoeder groeit en de placenta daardoor onder spanning kan komen te staan. Het betekent niet automatisch dat er iets mis is met je baby, maar het is wel altijd een reden om contact op te nemen met je verloskundige of gynaecoloog. Een voorliggende placenta vraagt om extra alertheid en medische begeleiding, zodat er op tijd kan worden ingegrepen als dat nodig is.

Begeleiding tijdens de zwangerschap

Wanneer er een voorliggende placenta wordt vastgesteld, neemt de gynaecoloog de verdere begeleiding meestal over. Dat betekent extra controles, meer echo’s en een goed in de gaten houden van jouw gezondheid en die van je kindje. Rond week 30 wordt er vaak opnieuw gekeken waar de placenta precies ligt. Is deze inmiddels meegegroeid en omhoog getrokken, dan kun je vaak alsnog gewoon vaginaal bevallen. Ligt de placenta echter nog steeds gedeeltelijk of volledig voor de baarmoedermond, dan is een vaginale bevalling niet veilig. De placenta blokkeert simpelweg de uitgang, waardoor een keizersnede de enige veilige optie wordt. Voor veel vrouwen is dat even schakelen, zeker als ze hadden gehoopt op een natuurlijke bevalling. Toch is het goed om te weten dat een keizersnede in dit geval altijd de meest veilige keuze is voor moeder en kind.

Hoe ga je ermee om?

Een voorliggende placenta is iets waar je zelf geen invloed op hebt. Je kunt het niet voorkomen of veranderen. Wat je wel kunt doen, is vertrouwen op de medische begeleiding en jezelf de rust gunnen die je nodig hebt. Soms adviseert de gynaecoloog om lichamelijk rustig aan te doen, vooral als je bloedingen hebt gehad. Dat kan betekenen: niet zwaar tillen, oppassen met sporten of tijdelijk stoppen met gemeenschap. Het kan best lastig zijn om je leven aan te passen, zeker als je al een druk gezin hebt. Toch helpt het om te onthouden dat deze periode tijdelijk is en dat de extra voorzichtigheid bedoeld is om jou en je kindje veilig door de zwangerschap te loodsen.