Als ouder wil je niets liever dan je kind begrijpen, begeleiden en ondersteunen. Maar wat als je merkt dat jouw kind net even anders reageert dan andere kinderen? Misschien zie je dat hij of zij zich terugtrekt, moeite heeft met contact maken of heel intens gefocust is op bepaalde onderwerpen. Dit zou kunnen wijzen op het syndroom van Asperger, een vorm van autisme waar nog steeds veel vragen over bestaan. In dit artikel nemen we je mee in wat het precies is, hoe je het herkent, en hoe je er als ouder mee om kunt gaan. Laagdrempelig, informatief en met oog voor zowel het kind als de ouder.
Wat is het syndroom van Asperger?
Het syndroom van Asperger valt onder de autismespectrumstoornissen (ASS) en wordt sinds 2013 niet meer als aparte diagnose gesteld, maar is nog wel een veelgebruikte term in het dagelijks leven. Kinderen (en volwassenen) met Asperger hebben vaak een normale of hoge intelligentie en ontwikkelen hun taalvaardigheden op jonge leeftijd goed. Toch ervaren zij specifieke moeilijkheden in sociale interactie, communicatie en flexibiliteit in denken en doen. Ze hebben vaak intense interesses in specifieke onderwerpen en vinden het lastig om zich aan te passen aan veranderingen. Het gedrag kan voor buitenstaanders soms als eigenaardig of ‘afstandelijk’ overkomen, terwijl het kind intern vaak juist overloopt van prikkels of onzekerheid.
Symptomen: wat valt op?
De symptomen van Asperger zijn subtieler dan bij klassiek autisme, en daarom soms moeilijker te herkennen. Het begint vaak met kleine signalen. Je kind praat misschien veel en uitgebreid over zijn favoriete onderwerp, maar lijkt het lastig te vinden om een gesprek op gang te houden als het onderwerp verandert. Oogcontact maken voelt onnatuurlijk of ongemakkelijk. Lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen of sociale regels worden niet goed opgepikt. Tijdens het buitenspelen zie je dat je kind moeite heeft om mee te doen in groepjes of het liefst alleen speelt. Ook gevoeligheid voor prikkels is een veelvoorkomend kenmerk: harde geluiden, felle lichten of onverwachte aanrakingen kunnen leiden tot overprikkeling of zelfs paniek.
Daarnaast is er vaak sprake van een sterke behoefte aan routine. Veranderingen in het dagritme – een andere juf, een andere route naar school – kunnen tot veel spanning leiden. Ook motorische onhandigheid kan een rol spelen. Denk aan houterige bewegingen, moeite met knippen, schrijven of sporten. Niet elk kind laat alle symptomen zien, maar het patroon is vaak herkenbaar als je het eenmaal weet.
De intense belevingswereld van een kind met Asperger
Een kind met Asperger leeft vaak in een rijke innerlijke wereld. Dat is geen wereld van onwil, maar juist van intensiteit. Waar andere kinderen zich bezighouden met tien verschillende dingen per dag, kan jouw kind zich uren verliezen in het uit elkaar halen van een wekker, het tekenen van plattegronden of het onthouden van busnummers. Die diepe focus is geen obsessie, maar een uiting van interesse en veiligheid. Het is hun manier om grip te krijgen op een wereld die hen vaak overweldigt. Voor jou als ouder is het de uitdaging om die wereld niet af te remmen, maar te leren begrijpen en soms zachtjes te begeleiden richting flexibiliteit.
Hoe maak je contact met een kind met Asperger?
Contact maken met een kind met Asperger vraagt om rust, duidelijkheid en oprechte interesse. Verwacht geen spontane knuffels of lange gesprekken over emoties, maar wees wel beschikbaar. Kinderen met Asperger voelen vaak feilloos aan of jij eerlijk en duidelijk bent. Ze houden niet van vaagheid, sarcasme of hints. Zeg wat je bedoelt, en doe wat je zegt. Wees voorspelbaar. Bied structuur. En bovenal: luister. Laat je kind praten over waar het enthousiast van wordt. Vraag door zonder het te onderbreken of te sturen. Als je meegaat in zijn of haar belevingswereld, ontstaat er vaak op een verrassend moment ineens een vorm van echt contact. Misschien kort, misschien intens – maar altijd waardevol.
Wat kun je als ouder doen?
In de eerste plaats: adem. Je hoeft geen perfecte ouder te zijn. Het belangrijkste is dat je je kind ziet en serieus neemt. Informeer jezelf, maar laat je niet gek maken door checklists of symptoomlijsten. Elk kind met Asperger is uniek. Zoek steun in je omgeving, via oudergroepen of online fora. Bespreek je zorgen met school of de huisarts. Soms is diagnostiek via een kinderpsychiater of orthopedagoog zinvol, zeker als je kind vastloopt op school of thuis. Begeleiding kan bestaan uit sociale vaardigheidstrainingen, prikkelregulatie of cognitieve gedragstherapie. Maar ook jij kunt veel betekenen door thuis rust te creëren, voorspelbaarheid te bieden en oog te hebben voor wat wél lukt.
Is Asperger te genezen?
Asperger is geen ziekte, dus ook niet iets wat je ‘geneest’. Het is een andere manier van informatie verwerken, voelen en reageren. Wel kun je leren omgaan met de moeilijkheden die erbij horen. Therapieën kunnen helpen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden, emotieregulatie en zelfvertrouwen. School kan extra ondersteuning bieden, zoals een vast aanspreekpunt of meer rustmomenten op de dag. En ook in de maatschappij groeit het besef dat ‘anders zijn’ niet gelijk staat aan ‘minder’. Meer inclusiviteit betekent ook: ruimte maken voor kinderen met Asperger om zichzelf te zijn.
Lees ook
TV kijken en peuters: wat is verantwoord?
Bronvermelding
Afbeelding: 123rf.com
