Hypotensie tijdens de zwangerschap – hoe gevaarlijk is een lage bloeddruk?

“Hypotensie tijdens de zwangerschap – hoe gevaarlijk is een lage bloeddruk?” is door Marion Middendorp geschreven voor Peuteren.nl.

Tijdens de zwangerschap gebeurt er ongelooflijk veel in je lichaam. Je bloedvolume neemt toe, je hart werkt harder en je hormonen zetten allerlei processen in beweging die nodig zijn om je baby veilig te laten groeien. In die enorme lichamelijke omschakeling kunnen ook klachten ontstaan die je misschien niet meteen herkent als ‘zwangerschapskwaal’. Eén daarvan is hypotensie, oftewel een lage bloeddruk. Veel zwangere vrouwen hebben er in meer of mindere mate mee te maken, maar wat betekent het eigenlijk? Is het gevaarlijk? En wanneer moet je wél alert zijn?

Wat is hypotensie precies?

Hypotensie is de medische term voor een lage bloeddruk. Bij volwassenen spreken we doorgaans van een lage bloeddruk wanneer de bovendruk onder de 90 mmHg zakt en de onderdruk onder de 60 mmHg. Tijdens de zwangerschap kan je bloeddruk tijdelijk lager zijn dan normaal, vooral in het eerste en tweede trimester. Dat komt doordat je bloedvaten zich verwijden onder invloed van hormonen, zodat er meer bloed naar de baarmoeder en de placenta kan stromen. Voor je lichaam is dat een slimme aanpassing, maar het kan wel klachten geven.

Een lage bloeddruk is op zichzelf geen ziekte. Veel mensen hebben van nature een wat lagere bloeddruk en voelen zich daar prima bij. Tijdens de zwangerschap kan diezelfde lage bloeddruk echter sterker merkbaar worden, omdat je lichaam al zoveel extra werk verricht.

Hoe kun je hypotensie krijgen tijdens de zwangerschap?

De meest voorkomende oorzaak van hypotensie tijdens de zwangerschap is hormonaal. Het hormoon progesteron zorgt ervoor dat je bloedvaten soepeler worden, waardoor het bloed makkelijker kan stromen, maar ook iets minder krachtig wordt rondgepompt. Daarnaast groeit je bloedvolume sneller dan je bloedsomloop zich soms kan aanpassen, wat tijdelijk voor een lagere druk kan zorgen.

Ook andere factoren spelen een rol. Lang staan, snel opstaan, warm weer, onvoldoende drinken, bloedarmoede of simpelweg vermoeidheid kunnen de klachten verergeren. Sommige vrouwen merken vooral duizeligheid als ze uit bed komen of van houding veranderen. Anderen voelen zich plots slap, licht in het hoofd of hebben last van sterretjes zien.

Welke klachten kun je ervaren?

Hypotensie kan zich op verschillende manieren uiten. Niet iedereen ervaart dezelfde klachten en sommige vrouwen hebben er nauwelijks last van. Veel voorkomende signalen zijn duizeligheid, een licht gevoel in het hoofd, wazig zien, zweten, misselijkheid of het gevoel flauw te vallen. Soms kun je ook hartkloppingen krijgen of je plots erg moe voelen, zelfs na rust.

Deze klachten kunnen beangstigend zijn, zeker als je zwanger bent en je je afvraagt of het wel goed is voor je baby. Het is belangrijk om te weten dat deze verschijnselen in de meeste gevallen onschuldig zijn, zolang ze niet extreem of aanhoudend worden.

Is hypotensie gevaarlijk voor jou of je baby?

In de meeste gevallen is hypotensie tijdens de zwangerschap niet gevaarlijk. Een lichte tot matige lage bloeddruk is zelfs vrij normaal, vooral in het begin van de zwangerschap. Je lichaam past zich aan en vindt vaak vanzelf weer een nieuw evenwicht.

Pas wanneer de bloeddruk langdurig extreem laag blijft of wanneer je regelmatig flauwvalt, kan het risico’s met zich meebrengen. Voor jou kan dat betekenen dat je valt of jezelf bezeert. Voor je baby kan een ernstig verlaagde bloeddruk in zeldzame gevallen zorgen voor een verminderde doorbloeding van de placenta. Dit komt gelukkig weinig voor en wordt meestal tijdig opgemerkt tijdens controles bij de verloskundige of gynaecoloog.

Het belangrijkste signaal om serieus te nemen is wanneer je herhaaldelijk het gevoel hebt weg te raken, daadwerkelijk flauwvalt of wanneer de klachten plots verergeren. In dat geval is het altijd verstandig om contact op te nemen met je zorgverlener.

Kun je hypotensie voorkomen?

Niet alle vormen van hypotensie zijn te voorkomen, maar je kunt wel veel doen om klachten te verminderen. Voldoende drinken is essentieel, zeker tijdens de zwangerschap. Water helpt je bloedvolume op peil te houden. Regelmatig kleine maaltijden eten kan ook helpen om schommelingen in je bloeddruk te voorkomen.

Sta rustig op, vooral ’s ochtends of na een periode van zitten of liggen. Geef je lichaam de tijd om zich aan te passen. Vermijd langdurig stil staan en probeer extreme warmte te vermijden, bijvoorbeeld in een warme douche of sauna. Ook voldoende rust nemen en luisteren naar je lichaam is belangrijker dan ooit.

Sommige vrouwen merken dat lichte beweging, zoals wandelen, juist helpt om de bloedsomloop te stimuleren. Overleg bij twijfel altijd met je verloskundige of arts wat voor jou verstandig is.

Wat zijn mogelijke consequenties als klachten aanhouden?

Wanneer hypotensie gepaard gaat met veel flauwvallen, ernstige duizeligheid of uitputting, kan het invloed hebben op je dagelijks functioneren. Je kunt je onzeker voelen om alleen de deur uit te gaan of bang worden om te vallen. Dat mentale aspect wordt soms onderschat, maar verdient aandacht.

Medisch gezien zijn de consequenties meestal beperkt, zolang je goed wordt begeleid en gecontroleerd. Regelmatige zwangerschapscontroles zijn er juist op gericht om dit soort signalen vroeg op te vangen. In uitzonderlijke situaties kan aanvullend onderzoek nodig zijn, bijvoorbeeld bij aanhoudende klachten of bijkomende problemen zoals bloedarmoede.

Wanneer moet je contact opnemen?

Neem altijd contact op met je verloskundige of arts als je twijfelt. Zeker als je herhaaldelijk flauwvalt, plots ernstige klachten krijgt, pijn op de borst ervaart of je je zorgen maakt over de bewegingen van je baby. Je gevoel doet ertoe en vragen stellen is geen overbodige luxe, maar onderdeel van goede zorg.