Als ouder zoek je voor je kind een plek waar het zich veilig, gezien en geliefd voelt. Een plek waar het mag spelen, ontdekken en groeien in zijn eigen tempo. Voor veel ouders is dat precies wat een gastoudergezin biedt. Maar wat houdt dat eigenlijk in, zo’n gastoudergezin? En waarom kiezen sommige ouders hier bewust voor, terwijl anderen liever kiezen voor een kinderdagverblijf? In dit artikel lees je alles over de voordelen, aandachtspunten en praktische zaken rondom gastouderopvang. Zo kun jij als ouder een weloverwogen keuze maken die past bij jouw kind en jouw leven.
Wat is een gastoudergezin?
Een gastoudergezin is een kleinschalige vorm van kinderopvang waarbij één gastouder, meestal in huiselijke sfeer, zorgt voor een klein groepje kinderen. Meestal gebeurt dit in het eigen huis van de gastouder, al kan het ook bij de ouders thuis plaatsvinden. Maximaal mogen er zes kinderen tegelijk opgevangen worden, inclusief de eigen kinderen van de gastouder tot tien jaar. Dit maakt de setting overzichtelijk, rustig en persoonlijk.
Een gastouder werkt altijd via een erkend gastouderbureau. Dit bureau zorgt voor bemiddeling, administratie, opleiding en controle, zodat de opvang voldoet aan de kwaliteitseisen die door de overheid zijn opgesteld.
Kan iedereen zich opgeven als gastouder?
In theorie kan bijna iedereen zich aanmelden als gastouder, maar er gelden wel duidelijke eisen. Zo moet je:
- Minimaal een relevant mbo-2 diploma hebben (zoals SPW of Helpende Zorg en Welzijn), óf een ervaringscertificaat.
- Een EHBO-certificaat voor kinderen hebben.
- Ingeschreven staan in het Landelijk Register Kinderopvang.
- Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) kunnen overleggen, net als iedereen van 18 jaar en ouder in het huis waar opgevangen wordt.
- Je huis kindveilig maken volgens bepaalde richtlijnen.
Daarnaast wordt er verwacht dat je liefdevol, betrokken en pedagogisch bewust met kinderen kunt omgaan. Gastouder zijn is meer dan ‘een beetje oppassen’. Het vraagt toewijding, structuur en goede communicatie met ouders.
Waarom kiezen voor een gastoudergezin?
Er zijn verschillende redenen waarom ouders bewust kiezen voor een gastouder. Voor sommigen is het kleinschalige karakter doorslaggevend. De opvang is rustiger dan op een kinderdagverblijf en de kans op overprikkeling is kleiner. Je kind krijgt meer persoonlijke aandacht en heeft minder verschillende gezichten om zich heen. Dat voelt vertrouwd.
Ook de flexibiliteit wordt vaak als groot voordeel genoemd. Gastouders zijn meestal iets soepeler in opvangtijden en denken makkelijker mee met wisselende roosters, zoals bij ouders in de zorg of horeca. Bovendien hebben veel ouders het gevoel dat hun kind bij een gastouder echt onderdeel wordt van het gezin. Dat geeft een warme, huiselijke sfeer die niet te vergelijken is met de ‘groepssfeer’ op grotere opvanglocaties.
Stabiele zorg en minder ziek?
Een ander voordeel dat ouders regelmatig noemen: kinderen in een gastoudergezin zijn gemiddeld minder vaak ziek. Doordat ze in kleinere groepjes worden opgevangen, komen ze minder in contact met virussen en bacteriën dan op een druk kinderdagverblijf. Minder ziekte betekent minder opvangstress en minder verzuim op werk, ook niet onbelangrijk.
Daarnaast is er vaak minder personeelswissel dan in grote instellingen. Je kind hoeft niet steeds aan nieuwe gezichten te wennen en bouwt een vertrouwensband op met één vast persoon. Dat geeft rust, zekerheid en emotionele veiligheid.
Zijn er ook nadelen?
Natuurlijk is geen enkele vorm van opvang perfect. Een gastouder kan bijvoorbeeld ziek zijn, waardoor je plotseling zelf moet inspringen of vervangende opvang moet regelen. Ook moet je als ouder goed aanvoelen of de gastouder past bij jouw opvoedstijl. In een één-op-één setting maakt dat namelijk extra veel uit.
Sommige ouders missen de groepsdynamiek van een kinderdagverblijf of vinden het belangrijk dat hun kind leert omgaan met grotere groepen en meerdere pedagogisch medewerkers. Het is dus belangrijk om te kijken naar wat bij jouw kind past. Is jouw peuter gevoelig voor prikkels? Dan is een gastoudergezin vaak een betere keuze. Is je kind juist heel sociaal en energiek? Dan kun je de afweging maken of een iets drukkere omgeving stimulerender is.
Wat kost een gastoudergezin?
De tarieven verschillen, maar gemiddeld betaal je tussen de € 6,00 en € 8,50 per uur per kind. Dit lijkt in eerste instantie duurder dan een kinderdagverblijf, maar dat hoeft niet zo te zijn. Bij een gastouder betaal je namelijk alleen de uren die je daadwerkelijk afneemt. Geen dagdelen, geen minimum per week.
Daarnaast heb je recht op kinderopvangtoeslag, zolang de opvang via een geregistreerd gastouderbureau loopt. Hoeveel toeslag je krijgt, hangt af van je inkomen en het aantal opvanguren. Voor veel gezinnen betekent dit dat gastouderopvang ook financieel een haalbare keuze is, zeker als je flexibele uren nodig hebt.
Wat doet een gastouderbureau?
Een gastouderbureau is de spil tussen ouders en gastouders. Zij zorgen ervoor dat de gastouder aan alle wettelijke eisen voldoet, dat er regelmatig een pedagogisch medewerker langskomt voor kwaliteitscontrole en dat alle administratie rondom opvanguren, betalingen en toeslagen klopt.
Daarnaast bieden veel bureaus trainingen, ouderavonden en pedagogische ondersteuning. Ze helpen bij het vinden van een goede match, geven advies bij problemen en blijven betrokken bij de opvangrelatie. Dit zorgt voor een professionele basis, met tegelijk de warme uitstraling van kleinschalige zorg.
Kunnen opa en oma ook gastouder zijn?
Ja, ook grootouders mogen gastouder zijn, mits ze aan dezelfde eisen voldoen. Dat betekent: diploma, VOG, EHBO en inschrijving bij het gastouderregister via een bureau. Alleen dan heb je recht op kinderopvangtoeslag.
Veel opa’s en oma’s zorgen al met liefde voor hun kleinkinderen, en door dit officieel te maken, kunnen ze op een legale manier opvang bieden mét vergoeding via de toeslag. Let op: niet elke grootouder wil dat, en het moet ook echt passen binnen hun levensfase en energie. Het moet een bewuste keuze zijn, geen invulling van een “moetje”.
Past een gastoudergezin bij jullie?
Elk kind is anders, en elke ouder heeft andere behoeften. Het mooie aan een gastoudergezin is dat het een vorm van opvang is die écht aansluit bij gezinnen die kiezen voor rust, kleinschaligheid en persoonlijk contact. Met een vast gezicht, flexibiliteit en een huiselijke sfeer voelt het voor veel kinderen als een tweede thuis.
Ben je nieuwsgierig of dit iets voor jouw gezin is? Neem dan contact op met een erkend gastouderbureau bij jou in de buurt. Zij helpen je graag verder met het vinden van een passende match.
Lees ook
Zorgverlof bij ziek kind: jouw rechten en optie
Ouderschap zonder stress, is dat mogelijk?
Bronvermelding
Afbeelding: 123rf.com
