Als je zwanger bent, komt er een moment waarop je moet nadenken over de bevalling zelf. Waar wil je bevallen? In bad, op bed, staand, hurkend? En misschien heb je wel eens gehoord van een baarkruk, maar weet je eigenlijk wat het precies is? Of waarom vrouwen hiervoor kiezen? De baarkruk is één van die dingen die zowel superpraktisch als verrassend oergevoelig voelt. Geen high-tech hulpmiddel, geen ingewikkeld systeem. Gewoon een eenvoudige kruk met een opening in het midden, waarop je rechtop zit terwijl je bevalt. Klinkt misschien wat Spartaans, maar voor veel vrouwen is het juist een krachtige, natuurlijke manier van baren.
Wat is een baarkruk precies?
Een baarkruk – ook wel geboortekruk of baarstoel genoemd – is een stevige, ronde of ovale kruk met een opening in het midden. Je zit erop in hurkpositie, meestal ondersteund door je partner of verloskundige. Door rechtop te zitten, helpt de zwaartekracht mee tijdens de uitdrijving van je baby. Je bekken blijft open en flexibel, wat het persen vaak soepeler maakt.
De kruk zelf is vaak van kunststof of hout, soms opvouwbaar en meestal makkelijk schoon te maken. Je zit erop met je benen licht gespreid, je voeten stevig op de grond. Het lijkt misschien spannend of ongemakkelijk, maar veel vrouwen ervaren het als natuurlijk en intuïtief. Je lichaam ‘weet’ wat te doen en de kruk ondersteunt dat proces.
Een stukje geschiedenis: zo oud als de mens zelf
De baarkruk is allesbehalve nieuw. Sterker nog: vrouwen bevielen al hurkend of zittend op een soort kruk in de tijd van de farao’s. In veel culturen over de hele wereld was de hurkpositie dé manier om te bevallen, met hulp van vroedvrouwen, zusters of familieleden.
In gravures, schilderijen en oude medische handboeken zie je vrouwen vaak zittend of hangend bevallen. Pas in de 17e en 18e eeuw, toen het medische vak door mannen werd overgenomen en ziekenhuizen ontstonden, werd liggend bevallen ‘de norm’. Niet omdat het beter was voor de vrouw, maar vooral omdat het artsen beter uitkwam. De baarkruk raakte op de achtergrond.
Gelukkig maken we sinds een paar decennia een inhaalslag. Steeds meer vrouwen willen regie over hun bevalling en de baarkruk keert terug. Met recht een revival van iets wat eigenlijk nooit had mogen verdwijnen.
Waarom zou je voor een baarkruk kiezen?
Er zijn best wat goede redenen om een baarkruk te overwegen tijdens je bevalling. Eén van de grootste voordelen is de zwaartekracht: je baby wordt als het ware geholpen door jouw houding. In plaats van tegen de zwaartekracht in te persen, maak je er juist gebruik van.
Daarnaast is je bekken in een zittende of hurkende houding vaak ruimer. Daardoor heeft de baby meer ruimte om te draaien en geboren te worden. Veel vrouwen ervaren de baarkruk als een actieve, krachtige manier van bevallen. Je zit rechtop, hebt overzicht en voelt je betrokken. Je bent niet overgeleverd aan bed of infuus, maar draagt je eigen lijf.
Het kan ook fijn zijn voor je rug. Liggend op je rug persen is zwaar, je drukt als het ware tegen je stuitje aan. Op een baarkruk heb je minder druk op je onderrug en meer controle over je houding. En voor partners? Die kunnen gewoon achter je zitten en je ondersteunen, letterlijk en figuurlijk. Intiem én praktisch.
Zijn er ook nadelen aan een baarkruk?
Zoals met alles: het moet bij je passen. De baarkruk is niet voor iedereen de ideale keuze. Sommige vrouwen vinden de houding pittig, vooral als je al lang bezig bent of bekkenklachten hebt. Ook moet je benen goed ondersteunen; als je lang op de kruk zit, kun je last krijgen van je bovenbenen of kuiten.
Daarnaast is er iets meer kans op een (lichte) bloeding na de bevalling, omdat je rechtop zit en er meer druk op je bekkenbodem komt. Je verloskundige zal dat goed in de gaten houden. Vaak word je na de geboorte snel op bed gelegd om even bij te komen en alles te controleren.
Soms werkt de kruk minder goed als je een hele snelle bevalling hebt, of als de baby in een lastige positie ligt. Dan kan een andere houding prettiger zijn, bijvoorbeeld zijligging of op handen en knieën.
Heeft iedere verloskundige een baarkruk?
Niet elke verloskundige werkt standaard met een baarkruk, maar veel hebben er wel één in de auto liggen of op verzoek beschikbaar. Als je thuis bevalt en je baarkruk wilt gebruiken, is het goed om dit van tevoren te bespreken met je verloskundige. Zo weet je of zij er ervaring mee heeft en of jij je er prettig bij voelt.
Sommige verloskundigen nemen een opvouwbare kruk mee, anderen gebruiken een variant van hout of kunststof. In sommige praktijken kun je ook zelf een baarkruk huren of lenen, even navragen bij je eigen verloskundige dus.
Kan het ook in het ziekenhuis?
Ja, in veel ziekenhuizen is het inmiddels mogelijk om op een baarkruk te bevallen, zeker als je een poliklinische bevalling plant en geen medische indicatie hebt. Ook in geboortecentra worden ze regelmatig gebruikt. Maar: het is niet standaard in elk ziekenhuis, en het hangt vaak af van het personeel op dat moment en hun ervaring.
Heb je een voorkeur voor de baarkruk? Vermeld dat dan in je geboorteplan en bespreek het tijdens een controle. Zo weet je waar je aan toe bent en kom je niet voor verrassingen te staan. Bij een medische bevalling (bijvoorbeeld bij gebruik van een infuus of CTG-monitoring) is het gebruik van een baarkruk soms minder praktisch, maar overleg altijd: er is vaak meer mogelijk dan je denkt.
Wanneer kies je voor de baarkruk – en wanneer niet?
Een baarkruk kan een fijne optie zijn als je:
- graag actief mee wilt persen;
- wilt profiteren van de zwaartekracht;
- je prettig voelt bij een natuurlijke, intuïtieve houding;
- thuis bevalt of in een ziekenhuis dat hiermee ervaring heeft.
Je kiest er misschien minder snel voor als je:
- veel last hebt van je bekken;
- je benen niet goed kunt ondersteunen;
- een medische bevalling hebt met beperkingen in houding of beweging.
Belangrijkste advies: houd opties open. Misschien wil je op de baarkruk bevallen, maar voel je op het moment zelf iets anders. Dat is oké. Bevallen gaat over loslaten, letterlijk én figuurlijk.
Terug naar vertrouwen in je lijf
De baarkruk is niet magisch. Hij neemt de pijn niet weg, en hij garandeert geen snelle bevalling. Maar wat hij wél doet, is jou helpen je lijf te vertrouwen. Te voelen: dit kan ik. Dit doe ik zelf. Voor veel vrouwen is het gebruik van de baarkruk een manier om regie te houden over iets dat soms ongrijpbaar voelt. En dat alleen al maakt het het overwegen waard. Of je nu uiteindelijk kiest voor de kruk, het bad, het bed of de bank, zolang je het gevoel hebt dat je gehoord wordt, zit je goed.
Lees ook
Opnieuw zwanger na een zware bevalling: Hoe ga je het ervaren?
Bronvermelding
Afbeelding: AI
