Boeren en winden tijdens je zwangerschap gênant maar normaal

Zwanger zijn is alsof je lichaam een nieuw hoofdstuk opent waarin alles nét even anders werkt. Je smaak verandert, je emoties gaan alle kanten op en je lijf neemt de touwtjes over. Maar tussen alle magie door duiken er ook van die… tja, minder charmante verrassingen op. Zoals ongecontroleerde boeren tijdens een gesprek of een windje dat zich aandient in de supermarkt. Je staat erbij, je voelt het aankomen, en er is geen houden aan. Klinkt dat herkenbaar? Dan ben je zeker niet de enige. Boeren en winden zijn namelijk heel normale zwangerschapskwaaltjes, al worden ze zelden besproken.

En laten we eerlijk zijn: een beetje lucht laten ontsnappen is niet per se elegant, maar wel natuurlijk. In deze blog lees je wat er precies gebeurt in je lichaam, waarom je ineens een wandelend blaasinstrument lijkt te zijn en wat je kunt doen om het iets dragelijker te maken – of op z’n minst met een knipoog te nemen.

Boeren en winden tijdens de zwangerschap: gênant of gewoon?

Wat gebeurt er in je lichaam tijdens de zwangerschap?

Tijdens de zwangerschap verandert er ongelooflijk veel in je lijf, zelfs al in de eerste weken. Een van de eerste dingen die flink opschalen, is de aanmaak van het hormoon progesteron. Dat hormoon is van levensbelang voor het behoud van je zwangerschap: het zorgt ervoor dat je baarmoeder ontspannen blijft en dat je baby zich rustig kan innestelen en groeien. Maar progesteron heeft nog een ander effect: het maakt alle gladde spieren in je lichaam een tikkeltje luier – en daar vallen ook je darmen onder.

Je spijsvertering vertraagt, wat betekent dat voedsel langer in je systeem blijft. Op zich handig voor de opname van voedingsstoffen, maar het betekent ook dat er meer tijd is voor fermentatie in je darmen. En fermentatie = gasvorming. Niet sexy, wel logisch.Daarnaast groeit je baarmoeder mee met je baby, en die groeiende buik drukt letterlijk je darmen aan de kant. Dat kan leiden tot een opgeblazen gevoel, obstipatie en – jawel – een hogere productie én tragere afvoer van lucht. Kortom: je lichaam verandert in een goedbedoelend, maar pruttelend apparaat.

Boeren: het onverwachte vervolg van een slokje water

Boeren is misschien niet het eerste symptoom waar je aan denkt als je zwanger bent, maar het hoort wel degelijk bij het rijtje ‘klassieke ongemakken’. Het ontstaat meestal doordat er lucht in je maag zit die er – op geheel natuurlijke wijze – weer uit wil. Tijdens de zwangerschap slik je vaak meer lucht in dan normaal, zonder dat je het doorhebt. Denk aan sneller eten omdat je honger hebt als een paard, meer drinken omdat je dorst hebt, of omdat je maagzuur hebt en probeert te neutraliseren met kleine slokjes. Ook kauwgom, praten tijdens het eten of met een rietje drinken kunnen lucht in je maag brengen. En dat moet er ergens uit.

Daarnaast zorgt de hogere druk in je buik – door je groeiende baarmoeder – ervoor dat de lucht in je maag zich gemakkelijker een weg naar boven baant. Het sluitspiertje tussen je slokdarm en maag wordt wat slapper door, jawel, progesteron. Dat zorgt er niet alleen voor dat lucht omhoog kan, maar is ook een van de boosdoeners achter dat branderige maagzuur waar zoveel zwangere vrouwen mee te maken krijgen. Dus als je ineens meer boert dan ooit tevoren: je bent niet raar, je bent gewoon zwanger.

Waarom winderigheid ineens je tweede naam is

Winden laten is misschien wel de meest gênante, maar ook de meest universele kwaal waar zwangere vrouwen mee te maken krijgen. En hoewel je het misschien liever geheimhoudt, is het eigenlijk ontzettend logisch dat je vaker scheetjes laat. Je spijsvertering draait trager dan normaal, waardoor voeding langer blijft hangen in je darmen. Dit geeft bacteriën meer tijd om het voedsel af te breken, en bij dat proces komt gas vrij. Dat gas moet ergens heen – en het kiest vaak de kortste weg naar buiten.

Daar komt bij dat zwangere vrouwen vaker last hebben van obstipatie, en ook dat verhoogt de kans op winderigheid. Als je darmen niet lekker doorwerken, hoopt alles zich op. Inclusief lucht. En omdat je spieren (inclusief die van je bekkenbodem en sluitspier) tijdens de zwangerschap wat slapper worden, ontsnapt die lucht ook sneller dan je zou willen. Soms zelfs zonder waarschuwing. Geen controleverlies, gewoon biologie. Het hoort erbij.

Het goede nieuws? Je bent niet de enige. Vraag het maar eens in een appgroepje van zwangere vrouwen en je zult zien: iedereen laat meer windjes, al praten we er liever niet over aan de keukentafel.

Wat je eet doet ertoe – maar het is geen exacte wetenschap

Voeding speelt een grote rol in de productie van darmgassen. Sommige voedingsmiddelen staan bekend als echte gasvormers. Denk aan bonen, koolsoorten, ui, spruiten, linzen, broccoli en bloemkool. Maar ook suikervrije producten met zoetstoffen zoals sorbitol kunnen behoorlijk veel lucht veroorzaken. En dan zijn er nog koolzuurhoudende dranken – frisdrank, spa rood, zelfs kombucha – die letterlijk lucht aan je maag en darmen toevoegen. Maar let op: niet iedereen reageert hetzelfde op voedsel. Waar de een last krijgt van een simpele appel, kan de ander probleemloos een bord bruine bonen verorberen zonder muzikale bijwerking.

Het kan daarom helpen om een paar dagen een voedingsdagboek bij te houden. Noteer wat je eet en hoe je je daarna voelt. Zo ontdek je misschien bepaalde patronen. Merk je bijvoorbeeld dat je na een kommetje yoghurt altijd moet boeren? Of dat je na bloemkoolstampot gegarandeerd met krampen op de bank ligt? Dan weet je waar je tijdelijk op kunt minderen.

Let wel: gasvorming is niet per se iets slechts. Het is een teken dat je darmen actief zijn. Maar als je klachten hebt, is het fijn om triggers te herkennen.

Wat kun je doen om het iets minder gênant te maken?

Volledig voorkomen kun je het niet – tenzij je van plan bent negen maanden lang niets te eten of te drinken, wat we uiteraard afraden. Maar er zijn wel een aantal dingen die kunnen helpen om boeren en winden te verminderen of draaglijker te maken.

Ten eerste: eet langzaam. Kauw goed en neem de tijd. Hoe meer je kauwt, hoe minder werk je maag hoeft te doen, en hoe minder kans op overmatige gasvorming. Drink ook liever uit een glas dan met een rietje, want met een rietje slurp je extra lucht naar binnen. Vermijd grote maaltijden: eet liever zes kleine porties verspreid over de dag. Zo houd je je spijsvertering in beweging zonder overbelasting.

Blijf ook in beweging. Een korte wandeling na het eten helpt je darmen om op gang te blijven. Strakke kleding rond je buik kan extra druk geven, dus kies voor comfortabele outfits die ruimte geven aan je lijf.

En tot slot: geef jezelf toestemming om te lachen. Want eerlijk is eerlijk – soms is een windje gewoon hilarisch. En lachen is goed voor je buikspieren. Die kun je straks bij de bevalling weer goed gebruiken.

Wanneer moet je je wél zorgen maken?

In de meeste gevallen zijn boeren en winden volkomen onschuldig, hoe ongelegen ze ook komen. Maar soms kunnen ze wijzen op een onderliggend probleem. Heb je bijvoorbeeld naast winderigheid ook ernstige buikpijn, voel je je opgeblazen maar komt er niets uit, of heb je last van aanhoudende obstipatie of diarree? Dan is het verstandig om je verloskundige of huisarts te raadplegen. Ook bloed of slijm in je ontlasting, of onverklaarbaar gewichtsverlies zijn signalen om serieus te nemen.

Let ook op als je het gevoel hebt dat je winden of boeren gepaard gaan met reflux (maaginhoud die terugkomt in je keel), zuurbranden dat niet afneemt of een knellend gevoel in je borst. In dat geval kan er sprake zijn van ernstige reflux of een maagzweer – iets waar je tijdens de zwangerschap extra gevoelig voor kunt zijn.

Kortom: vertrouw op je gevoel. Jij kent je lichaam het best. En als iets niet goed voelt, is het altijd oké om aan de bel te trekken.

Met een knipoog de dag door

Zwanger zijn is één grote oefening in loslaten – en dat geldt ook letterlijk. Van boeren tot winden tot ander ‘ongemakkelijk’ gedoe waar je nooit eerder last van had: je lijf doet zijn uiterste best om voor jou én je baby te zorgen. En soms gaat dat gepaard met een beetje herrie. Dat is niet vies, gênant of verkeerd. Het is gewoon menselijk.

Dus als je weer eens een windje laat terwijl je opstaat van de bank, of als je midden in een Zoommeeting moet boeren na één slok thee: adem in, adem uit, lach om jezelf en ga door. Je draagt een mensje. Je lichaam werkt overuren. En alles wat je voelt – inclusief de lucht – hoort bij dit wonderlijke proces.